Σας διδάσκω τον Υπεράνθρωπο. Ο άνθρωπος είναι κάτι που πρέπει να ξεπεραστεί. Εσείς τι έχετε κάνει για να τον ξεπεράσετε;
Και η ανημποριά που δεν εκδικείται, με το ψέμα γίνεται «καλοσύνη»∙ η φοβισμένη χαμέρπεια «ταπεινοφροσύνη»∙ η υποταγή σε εκείνους που μισούμε «υπακοή». Ό,τι το ακίνδυνο υπάρχει στο αδύναμο ον, η δειλία του, εκείνη η δειλία που υπάρχει άφθονη μέσα του (...) στολίζεται με ένα καλόηχο όνομα και ονομάζεται «υπομονή», και καμιά φορά μάλιστα και «αρετή», και τίποτε άλλο.
Όποιος δεν μπορεί να ζει αξιοπρεπώς, πρέπει να πεθαίνει αξιοπρεπώς.
Η αγάπη είναι μια κατάσταση όπου ο άνθρωπος βλέπει συνήθως τα πράγματα έτσι όπως αυτά δεν είναι.
«Μην κρίνεις» λένε αυτοί (οι ιερείς), αλλά στέλνουν στην κόλαση ό,τι στέκει στο δρόμο τους. Αφήνοντας το θεό να κρίνει, κρίνουν αυτοί∙ δοξάζοντας το θεό, δοξάζουν τους εαυτούς τους∙ απαιτώντας τις αρετές [...] που τους χρειάζονται για να κρατηθούν στην κορυφή, δίνουν στον εαυτό τους τη μεγαλειώδη όψη μιας πάλης για την αρετή.
Τι είναι καλό; Ό,τι ανυψώνει στον άνθρωπο το αίσθημα της δύναμης, τη θέληση για απόκτηση δύναμης, την ίδια τη δύναμη. Τι είναι κακό; Ό,τι γεννιέται από την αδυναμία. Τι είναι ευτυχία; Το αίσθημα ότι η δύναμη μεγαλώνει - ότι μια αντίσταση εξουδετερώνεται.
Σε κάθε εποχή οι εκάστοτε πολιτισμοί, προσπάθησαν με οργή ή αγανάκτηση, να βγουν από το ζυγό των Ελλήνων, γιατί οι δημιουργίες τους φαίνονται αδέξιες μιμήσεις τον ελληνικών δημιουργημάτων και ξέσπασαν με οργή εναντίον του λαού αυτού, που τόλμησε να χαρακτηρίσει βάρβαρο, ότι ήταν ξένο προς αυτούς. Ποιοι είναι οι άνθρωποι αυτοί που διεκδικούν πάνω από όλους τους λαούς τη μεγαλοφυΐα;
Δυστυχώς δεν είχαμε την τόλμη να ανακαλύψουμε το κώνειο, που θα μας γλίτωνε για πάντα από ένα τέτοιο φαινόμενο. Γιατί ούτε το δηλητήριο, ούτε ο φθόνος, ούτε η αχαλίνωτη συκοφαντία, δεν κατόρθωσαν να αγγίξουν την άφταστή τους γαλήνη. Για αυτό μπροστά στους Έλληνες, δοκιμάζουμε ντροπή και δέος και κάθε άντρας που τιμά την αλήθεια, ας διαλαλήσει αυτή την αλήθεια: Παρόμοιοι με τον Ηνίοχο που οδηγεί το άρμα, οι Έλληνες κρατούν στα χέρια τους τα χαλινάρια της τέχνης μας και κάθε τέχνης.
Η αξία ενός ανθρώπου μετριέται με το πόση αλήθεια μπορεί να σηκώσει.
Η παιδική ηλικία είναι η πιο ξέγνοιαστη, γιατί απλώς δεν έχουμε προλάβει να φτιάξουμε αναμνήσεις.
Ο πιο σίγουρος τρόπος για να καταστρέψεις έναν νέο είναι να του διδάξεις να εκτιμάει περισσότερο εκείνους που σκέφτονται
σαν αυτόν από εκείνους που σκέφτονται διαφορετικά απ' αυτόν.
Καλύτερα να χαθείς παρά να μισείς και να φοβάσαι.
Τα όνειρα είναι η ρίζα της μεταφυσικής, η πηγή της ιδέας ότι ψυχή και σώμα είναι ξεχωριστά.
Η ηθική είναι ο πιο αποτελεσματικός μηχανισμός για να σέρνεις την ανθρωπότητα από τη μύτη.
Το να μιλάς πολύ για τον εαυτό σου μπορεί να είναι και ένα μέσο για να τον κρύβεις.
Δεν υπάρχουν καθόλου ηθικά φαινόμενα, αλλά μόνο μια ηθική ερμηνεία των φαινομένων
Όποιος τιμωρείται, δεν είναι πια εκείνος που έχει κάνει την πράξη. Είναι πάντα ο αποδιοπομπαίος τράγος.
Όποιος ζει όπως τα παιδιά - δηλαδή δεν παλεύει για το ψωμί του και δεν πιστεύει ότι οι πράξεις του έχουν τελική σημασία - παραμένει παιδιάστικος.
Η γυναίκα αυτή είναι όμορφη και έξυπνη: αχ, πόσο εξυπνότερη θα είχε γίνει, αν δεν ήταν όμορφη!
Θέλω να πιω το κρασί και όχι το γάλα της ζωής.
Ήταν φίλοι, έπαψαν όμως να είναι, και διέκοψαν συγχρόνως τη φιλία τους, ο ένας επειδή πίστευε ότι είχε παραγνωριστεί πάρα πολύ, ο άλλος επειδή πίστευε ότι είχε αναγνωριστεί πάρα πολύ - και επ’ αυτού εξαπατήθηκαν και οι δύο! - διότι κανένας τους δε γνώριζε αρκετά τον εαυτό του.
Δεν αρκεί να αποδεικνύουμε ένα πράγμα, πρέπει επίσης να παρασύρουμε ή να ανεβάζουμε τους ανθρώπους προς αυτό. Γι’ αυτό πρέπει να μάθει ο γνώστης να λέει τη σοφία του: και συχνά με τρόπο που να ηχεί σαν τρέλα!
Είμαστε σαν βιτρίνες μαγαζιών στις οποίες συνεχώς τακτοποιούμε, κρύβουμε ή φανερώνουμε τις υποτιθέμενες ιδιότητες που αποδίδουν άλλοι σε εμάς - για να εξαπατάμε τον εαυτό μας.
Αρχίζει κανείς ξεμαθαίνοντας να αγαπάει άλλους και καταλήγει στο να μη βρίσκει πια τίποτε που να αξίζει καθ’ εαυτό να το αγαπήσει.
Όποιος θέλει να σκοτώσει τον αντίπαλό του, ας αναλογιστεί μήπως έτσι ακριβώς τον απαθανατίζει μέσα του.
Η γιατρειά για τον έρωτα εξακολουθεί να είναι στις περισσότερες περιπτώσεις εκείνο το παλιό δραστικό φάρμακο: η ανταπόδοση αγάπης.
Η δεξιοτεχνία επιτυγχάνεται όταν δε σφάλλει, ούτε διστάζει κανείς στην εκτέλεση.
Είμαστε όλοι ηφαίστεια που περιμένουν την ώρα της έκρηξής τους, κανένας δεν ξέρει όμως πότε, σε λίγο ή σε πολύ, θα γίνει η έκρηξη αυτή - ούτε καν ο θεός.
Κάποτε ήμασταν τόσο κοντά ο ένας στον άλλο μέσα στη ζωή που τίποτα δε φαινόταν να εμποδίζει τη φιλία και την αδερφοσύνη μας, και μόνο ένα γεφυράκι υπήρχε ανάμεσα μας. Ακριβώς τη στιγμή που πήγαινες να ανέβεις σε αυτό σε ρώτησα: «Θέλεις να περάσεις το γεφυράκι για να με συναντήσεις;» - και τότε έπαψες πια να το θέλεις κι όταν σε παρακάλεσα ξανά έμεινες σιωπηλός. Από τότε βουνά κι ορμητικοί ποταμοί κι ό,τι άλλο χωρίζει κι αποξενώνει μπήκαν ανάμεσά μας κι ακόμα κι όταν το θέλαμε, δεν ήταν μπορετό να συναντηθούμε! Μα όταν θυμάσαι τώρα εκείνο το μικρό γεφυράκι δεν έχεις πια λόγια - μόνο λυγμούς και απορία.
Λίγες χιλιετίες ακόμη στο δρόμο του τελευταίου αιώνα! - και καθετί που θα κάνει ο άνθρωπος θα εκφράζει την ανώτερη εξυπνάδα, γι’ αυτό όμως η εξυπνάδα θα χάσει όλη την αξιοπρέπειά της. Τότε θα είναι σίγουρα αναγκαίο να είναι κανείς έξυπνος: αυτό όμως θα είναι τόσο κοινό και συνηθισμένο πράγμα, που ένα ευγενέστερο γούστο θα θεωρεί αυτή την αναγκαιότητα χυδαιότητα. Κι όπως ακριβώς μια τυραννία ασκούμενη από την αλήθεια και την επιστήμη μπορεί να ανεβάσει ψηλά την τιμή του ψέματος, έτσι και μια τυραννία της εξυπνάδας μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση ενός είδους ευγένειας. Το να είσαι ευγενής – αυτό μπορεί ίσως τότε να σημαίνει: να έχεις τρέλες μέσα στο κεφάλι σου.
Οι λόγοι και οι προθέσεις που υπάρχουν πίσω από τη συνήθεια προστίθενται σε αυτήν μέσω ενός ψέματος, μόλις κάποιοι αρχίσουν να αμφισβητούν τη συνήθεια και να ρωτούν για τις προθέσεις και τους σκοπούς της. Εδώ έγκειται η μεγάλη ανεντιμότητα των συντηρητικών όλων των εποχών: είναι αυτοί που προσθέτουν ψέματα.
Ο άνθρωπος εκπαιδεύτηκε από τις πλάνες του: Πρώτον, πάντα έβλεπε τον εαυτό του ως ατελή, δεύτερον, προίκιζε τον εαυτό του με φανταστικές ιδιότητες, τρίτον, έβαζε τον εαυτό του στην ιεραρχία των όντων σε λάθος βαθμίδα ανάμεσα στο ζώο και τη φύση, τέταρτον, επινοούσε συνεχώς καινούριους πίνακες των καλών και τους δεχόταν για ένα διάστημα ως αιώνιους και μη εξαρτώμενους από όρους: το αποτέλεσμα ήταν πως άλλοτε η μια και άλλοτε η άλλη ανθρώπινη ενόρμηση και κατάσταση έπαιρνε την πρώτη θέση και εξευγενιζόταν λόγω αυτής της εκτίμησης. Αν αγνοήσουμε αυτές τις τέσσερις πλάνες, θα αγνοήσουμε και την ιδιότητα του να είσαι άνθρωπος, την ανθρωπιά και την «ανθρώπινη αξιοπρέπεια».
Κανένας νικητής δεν πιστεύει στην τύχη.
Τι λέει η συνείδησή σου; «Πρέπει να γίνεις αυτός που είσαι.»
Έδωσα ένα όνομα στον πόνο μου και τον φωνάζω «σκύλο». Είναι το ίδιο πιστός, το ίδιο φορτικός και αδιάντροπος, το ίδιο διασκεδαστικός και έξυπνος όσο κάθε άλλος σκύλος - και μπορώ να τον μαλώνω και να ξεσπώ πάνω του, όταν έχω τις κακές μου: όπως κάνουν άλλοι με τους σκύλους, τους υπηρέτες και τις γυναίκες τους.
Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν άνθρωποι που ακούν ακριβώς την αντίθετη διαταγή όταν πλησιάζει ένας μεγάλος πόνος: ποτέ άλλοτε δε δείχνουν πιο περήφανοι, πιο φιλοπόλεμοι και πιο ευτυχισμένοι ναι, ο ίδιος ο πόνος τούς χαρίζει τις μεγαλύτερες στιγμές τους! Αυτοί είναι οι ηρωικοί άνθρωποι, οι μεγάλοι προμηθευτές πόνου της ανθρωπότητας: αυτοί οι λίγοι ή σπάνιοι άνθρωποι που χρειάζονται την ίδια απολογία που χρειάζεται γενικά και ο ίδιος ο πόνος - και πράγματι! δεν πρέπει να τους την αρνηθούμε! Είναι οι πρωταρχικές δυνάμεις διατήρησης και ανάπτυξης του είδους, έστω και μόνον επειδή αντιστέκονται στο βόλεμα και δεν κρύβουν ότι αποστρέφονται αυτό το είδος ευτυχίας.
Πρέπει να έχει κανείς χάος μέσα του για να μπορέσει να γεννήσει ένα αστέρι που χορεύει.
Εσύ, μεγάλο άστρο! Αν δεν είχες αυτούς που φωτίζεις, τι θα ήταν η ευτυχία σου;
Τι είναι ο πίθηκος για τον άνθρωπο; Ένα αντικείμενο για περίγελο ή μια επώδυνη ντροπή. Και ακριβώς το ίδιο πρέπει να είναι ο άνθρωπος για τον Υπεράνθρωπο: ένα αντικείμενο για περίγελο ή μια επώδυνη ντροπή.
Ο άνθρωπος είναι ένα βρόμικο ποτάμι. Πρέπει να είσαι θάλασσα για να μπορείς να δέχεσαι ένα βρόμικο ποτάμι χωρίς να λερώνεσαι.
Αυτό που είναι μεγάλο στον άνθρωπο είναι ότι αυτός είναι γεφύρι και όχι σκοπός: αυτό που μπορεί να αγαπήσει κανείς στον άνθρωπο είναι ότι αυτός είναι ένα πέρασμα και μια δύση.
Ζοφερή είναι η ανθρώπινη ύπαρξη και πάντα δίχως νόημα: ένας παλιάτσος μπορεί να γίνει η μοίρα της.
Το να κοιμάσαι δεν είναι ασήμαντη τέχνη: χρειάζεται, για να το πετύχεις, να αγρυπνάς όλη τη μέρα.
Αν η ζωή δεν είχε κανένα νόημα και έπρεπε να διαλέξω την α-νοησία, τότε η α-νοησία αυτή θα μου φαινόταν η πιο αξιοδιάλεχτη.
Υπάρχει μεγαλύτερη σοφία στο σώμα σου, παρά στους βαθύτερους συλλογισμούς σου.
Ο άνθρωπος είναι κάτι που πρέπει να ξεπεραστεί: και γι’ αυτό πρέπει να αγαπάς τις αρετές σου - γιατί απ’ αυτές θα χαθείς.
Το εγώ μου είναι κάτι που πρέπει να υπερνικηθεί: το εγώ μου είναι για εμένα η μεγάλη περιφρόνηση του ανθρώπου.
Από όλα όσα έχουν γραφτεί, αγαπώ μόνο αυτό που γράφει κανείς με το αίμα του.
Βλέπετε προς τα πάνω, όταν ποθείτε την ανύψωση. Κι εγώ βλέπω προς τα κάτω γιατί είμαι ανυψωμένος.
Πάντα υπάρχει λίγη παραφροσύνη στην αγάπη. Αλλά και πάντα υπάρχει λίγη λογική στην παραφροσύνη.
Δε σκοτώνει κανείς με την οργή, αλλά με το γέλιο.
Αν ήθελα να κουνήσω αυτό το δέντρο με τα χέρια μου, δε θα τα κατάφερνα. Ο άνεμος όμως, που δεν τον βλέπουμε, το τυραννά και το λυγίζει όπως θέλει. Αόρατα χέρια μας τυραννούν και μας λυγίζουν κι εμάς με το χειρότερο τρόπο.
Αν πιστεύατε περισσότερο στη ζωή, θα παραδινόσασταν λιγότερο στη στιγμή. Αλλά δεν έχετε αρκετό περιεχόμενο μέσα σας για να περιμένετε - ούτε καν για να τεμπελιάζετε!
Ο πόλεμος και το θάρρος έχουν κατορθώσει περισσότερα μεγάλα πράγματα απ’ ό,τι η αγάπη προς τον πλησίον.
Πρέπει να έχετε μόνο εχθρούς που αξίζει να μισείτε, όχι όμως εχθρούς για να τους περιφρονείτε.
Πρέπει να είστε περήφανοι για τους εχθρούς σας: γιατί τότε τα κατορθώματα του εχθρού σας θα είναι και δικά σας.
Για τις μεγάλες ψυχές, η γη είναι ακόμη ελεύθερη. [...] Για τις μεγάλες ψυχές, ελεύθερη είναι ακόμη μια ελεύθερη ζωή. Αληθινά, όποιος κατέχει λίγα, κατέχεται εξίσου λίγο: ευλογημένη να είναι η μικρή φτώχεια!
Στον κόσμο, τα καλύτερα πράγματα δεν αξίζουν τίποτε, αν δεν υπάρχει ένας που να τα βγάλει στη σκηνή: μεγάλους άνδρες ονομάζει ο λαός αυτούς τους σκηνοθέτες.
Εκείνος που φτάνει στη γνώση, κατεβαίνει απρόθυμα στα νερά της αλήθειας, όχι όταν αυτή είναι βρόμικη, αλλά όταν είναι ρηχή.
Υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να ελευθερωθούν από τις δικές τους αλυσίδες και όμως είναι ελευθερωτές των φίλων τους.
Όσα δίνετε στον φίλο σας, εγώ θα τα δώσω στον εχθρό μου και πάλι δε θα γίνω φτωχότερος.
Η συναναστροφή με τους ανθρώπους χαλάει το χαρακτήρα, ιδιαίτερα όταν δεν έχει κανείς τέτοιον.
Όλα στη γυναίκα είναι αίνιγμα και όλα στη γυναίκα έχουν λύση: ονομάζεται εγκυμοσύνη.
Οι φυσιολόγοι πρέπει να σκέφτονται καλά πριν θεωρήσουν δεδομένο ότι η ενόρμηση της αυτοσυντήρησης είναι η κύρια ενόρμηση στα οργανικά όντα. Κάτι ζωντανό επιθυμεί πάνω από όλα να διαχύσει τη ρώμη του - όλη η ζωή είναι μια θέληση για δύναμη: η αυτοσυντήρηση είναι μόνο μία από τις έμμεσες και συχνότερες συνέπειές της.
Ίσως η φυσική είναι μόνο μια ερμηνεία και τακτοποίηση του κόσμου, και όχι μια εξήγηση του κόσμου.
Ασφαλώς δεν είναι το μικρότερο θέλγητρο μιας θεωρίας το ότι είναι ανασκευάσιμη: ακριβώς γι’ αυτό προσελκύει τα πιο εκλεπτυσμένα μυαλά.
Η θέληση δεν είναι μόνο ένα σύμπλεγμα αισθάνεσθαι και σκέπτεσθαι, αλλά προπαντός ένα αίσθημα: συγκεκριμένα, το αίσθημα της διοίκησης.
[Οι φιλόσοφοι] κάτω από ένα αόρατο ξόρκι διαγράφουν πάντα την ίδια τροχιά: όσο ανεξάρτητοι κι αν νιώθουν μεταξύ τους, με τη θέλησή τους για κριτική ή για συστηματοποίηση, κάτι μέσα τους τους οδηγεί, κάτι τους βάζει σε μια καθορισμένη σειρά τον ένα μετά τον άλλο: είναι ακριβώς αυτή η έμφυτη συστηματοποίηση και σχέση των εννοιών.
Ο ψυχολόγος θα μπορούσε τουλάχιστον να απαιτήσει να αναγνωριστεί και πάλι η ψυχολογία ως βασίλισσα των επιστημών, ενώ οι άλλες επιστήμες υπάρχουν για να την υπηρετούν και να την προετοιμάζουν. Γιατί η ψυχολογία είναι και πάλι ο δρόμος προς τα βασικά προβλήματα.
Κανένας δεν ψεύδεται τόσο όσο ο αγανακτισμένος άνθρωπος.
Δε γνωρίζω τίποτε που να με έκανε να στοχαστώ περισσότερο το κρύψιμο και τη φύση Σφίγγας του Πλάτωνα όσο αυτό το ευτυχώς διασωθέν περιστατικό: το ότι κάτω από το μαξιλάρι του νεκροκρέβατού του δε βρήκαν καμιά «Βίβλο», τίποτε αιγυπτιακό, πυθαγόρειο, πλατωνικό - αλλά τον Αριστοφάνη.
Πολύ λίγοι είναι φτιαγμένοι για ανεξαρτησία - είναι ένα προνόμιο των δυνατών.
Οι υψηλότερες διοράσεις μας πρέπει - και θα έπρεπε! - να ηχούν σαν τρελές σε ορισμένες περιπτώσεις, σαν εγκλήματα, όταν φτάνουν με ανεπίτρεπτο τρόπο στα αυτιά εκείνων που δεν είναι φτιαγμένοι και προορισμένοι γι’ αυτές.
Το στοιχείο της οργής και το στοιχείο του σεβασμού που χαρακτηρίζουν τη νεότητα, μοιάζουν να μην αφήνουν σε ησυχία τον εαυτό τους ώσπου να παραποιήσουν ανθρώπους και πράγματα με τέτοιο τρόπο που να μπορούν να ξεσπάσουν σ’ αυτά - η νεότητα ως τέτοια είναι κάτι που παραποιεί και εξαπατά.
Το ξεπέρασμα της ηθικής, υπό μια ορισμένη έννοια ακόμη και η αυτοϋπέρβαση της ηθικής: ας είναι αυτό το όνομα για εκείνη τη μακρόχρονη μυστική εργασία που έχει κρατηθεί για τις πιο επιτήδειες, πιο έντιμες και επίσης πιο κακεντρεχείς συνειδήσεις τής σήμερον, ως ζώσες λυδίες λίθους της ψυχής.
Όταν ο άνθρωπος καταπιάνεται με τις αλήθειες με πάρα πολύ ανθρώπινο τρόπο - ψάχνει δηλαδή το αληθινό μόνο και μόνο για να κάνει το καλό - βάζω στοίχημα πως δε βρίσκει τίποτε.
Κάποτε οι άνθρωποι θυσίαζαν στους θεούς τους ανθρώπους, ίσως εκείνους που αγαπούσαν περισσότερο [...]. Ύστερα, στην ηθική εποχή της ανθρωπότητας, οι άνθρωποι θυσίαζαν στους θεούς τους τα ισχυρότερα ένστικτα που είχαν, τη φύση τους [...]. Τέλος, τι άλλο έμεινε να θυσιάσουν; Καθετί παρηγορητικό, άγιο, θεραπευτικό, γεμάτο ελπίδα, γεμάτο πίστη σε μια κρυμμένη αρμονία, σε μια μελλοντική μακαριότητα και δικαιοσύνη. Τον ίδιο το θεό.
Η γοητεία της γνώσης θα ήταν μικρή αν δεν έπρεπε να υπερνικηθεί τόσο πολλή ντροπή στο δρόμο προς αυτήν.
Όχι η δύναμη, αλλά η διάρκεια των υψηλών αισθημάτων είναι εκείνη που κάνει τους ανώτερους ανθρώπους.
Όποιος φτάνει το ιδανικό του, απ’ αυτό το ίδιο το γεγονός το ξεπερνά κιόλας.
Ωριμότητα του ανθρώπου: το να ξαναβρίσκει κανείς τη σοβαρότητα που είχε παιδί, όταν έπαιζε.
Πώς; Ένας μεγάλος άνθρωπος; Εγώ βλέπω πάντα μόνο τον ηθοποιό του ίδιου του τού ιδεώδους.
Όταν γυμνάσει κανείς τη συνείδησή του, αυτή τον φιλάει την ίδια στιγμή που τον δαγκώνει.
Ο αισθησιασμός επισπεύδει τόσο την ανάπτυξη του έρωτα, που η ρίζα παραμένει αδύναμη και μπορεί να ξεριζωθεί εύκολα.
Στην αληθινή αγάπη, η ψυχή είναι εκείνη που περιβάλλει το σώμα.
Το να έχει κανείς ταλέντο δεν είναι αρκετό: πρέπει να έχει και την άδειά σας να το έχει - ε, φίλοι μου;
Οι ποιητές είναι αναιδείς απέναντι στα βιώματά τους: τα εκμεταλλεύονται.
Στον έπαινο υπάρχει περισσότερη ενόχληση απ’ ότι στη μομφή.
Αγαπάμε τελικά τις επιθυμίες μας και όχι αυτό που επιθυμούμε.
Δε με συντάραξε το ότι μου είπες ψέματα, αλλά το ότι δε σε πιστεύω πια.
Κάθε ηθική είναι ένα κομμάτι τυραννίας εναντίον της φύσης, καθώς και εναντίον της λογικής.
Για όσο καιρό η ωφέλεια που κυριαρχεί στις ηθικές αξιολογικές κρίσεις είναι αποκλειστικά η ωφέλεια για την αγέλη, για όσο καιρό το βλέμμα είναι στραμμένο αποκλειστικά στη διατήρηση της κοινότητας και το ανήθικο εντοπίζεται ακριβώς και αποκλειστικά σε ό,τι μοιάζει να βάζει σε κίνδυνο την ύπαρξη της κοινότητας: για όσο καιρό συμβαίνουν αυτά, δεν μπορεί να υπάρχει ηθική της αγάπης για τον πλησίον.
Οι ιερείς είναι πάντα οι πιο κακοί εχθροί. Γιατί; Επειδή είναι οι πιο αδύναμοι. Η αδυναμία τους γεννάει μέσα τους ένα τερατώδες, άγριο, διανοητικό και δηλητηριασμένο μίσος.
Η ιστορία της ανθρωπότητας θα ήταν μια πολύ ηλίθια υπόθεση, αν δεν υπήρχε το πνεύμα που φύσηξαν μέσα της οι αδύναμοι.
Ενώ κάθε αριστοκρατική ηθική γεννιέται από μια θριαμβευτική αυτοκατάφαση, η ηθική των δούλων αντιθέτει πρώτα ένα «όχι» σε ό,τι δεν αποτελεί μέρος του εαυτού της, σε ό,τι είναι διαφορετικό από αυτήν, σε ό,τι «μη εγώ»: και αυτό το «όχι» είναι η δημιουργική πράξη της.
Στους αδύναμους και τους καταπιεσμένους, η ευτυχία εμφανίζεται κυρίως με τη μορφή του ναρκωτικού, της ανάπαυσης, της ειρήνης, του «σαββάτου», της πνευματικής και σωματικής χαλάρωσης, με λίγα λόγια με την παθητική της μορφή.
Πόσο αίμα και πόση τιμή βρίσκεται στο βάθος των «καλών πραγμάτων»!
Όλα τα μεγάλα πράγματα χάνονται από μόνα τους, με μια πράξη αυτοκατάργησης.
Ο άνθρωπος θα προτιμήσει συντομότερα να θέλει το μηδέν, παρά να μη θέλει τίποτα.
Οι αδύναμοι και οι αποτυχημένοι πρέπει να εκλείψουν: είναι η πρώτη αρχή της δικής μας αγάπης για τον άνθρωπο.
Η ευσπλαχνία αρνείται τη ζωή, την κάνει ακόμη πιο άξια άρνησης. Η ευσπλαχνία είναι η πρακτική του μηδενισμού.
Ο άνθρωπος δεν είναι κατά κανένα τρόπο η κορώνα της δημιουργίας: κάθε ζων ον στέκει δίπλα του στο ίδιο επίπεδο τελειότητας.
Στον χριστιανισμό ούτε η ηθική ούτε η θρησκεία έχουν κάποιο σημείο επαφής με την πραγματικότητα.
Τι σημασία θα είχε ένας θεός που δε θα ήξερε τίποτα από οργή, εκδίκηση, φθόνο, περιφρόνηση, δόλο και βία, που θα αγνοούσε το γοητευτικό ξέσπασμα της νίκης και της εκμηδένισης; Κανείς δε θα καταλάβαινε ένα τέτοιο θεό∙ γιατί λοιπόν τον έχουμε;
Εναντίον της ανίας, ακόμα και οι θεοί αγωνίζονται μάταια.
Έτσι ο θεός δημιούργησε τη γυναίκα. Αυτό ήταν πράγματι το τέλος της ανίας – αλλά και άλλων πραγμάτων! Η γυναίκα ήταν το δεύτερο λάθος του θεού.
Μια σύντομη επίσκεψη σε ένα φρενοκομείο δίνει μια αναμφισβήτητη απόδειξη για το ότι η πίστη κάνει τους ανθρώπους μακάριους μόνο σε ορισμένες περιστάσεις, για το ότι η μακαριότητα δεν μετατρέπει μια παγιωμένη ιδέα σε αληθή ιδέα, και για το ότι η πίστη δεν κινεί βουνά, αλλά υψώνει βουνά εκεί που δεν υπάρχουν.
Πίστη σημαίνει να μη θέλεις να μάθεις την αλήθεια.
Ονομάζω το χριστιανισμό μοναδική μεγάλη μάστιγα, μοναδική μεγάλη εσωτερική διαφθορά, μοναδικό μεγάλο ένστικτο εκδίκησης, που δε βρίσκει μέσο αρκετά δηλητηριώδες, αρκετά ύπουλο, αρκετά υποχθόνιο, αρκετά ποταπό. Τον ονομάζω μοναδικό και αθάνατο στίγμα της ανθρωπότητας.
Και ο χρόνος μετριέται από την καταραμένη μέρα από την οποία άρχισε τούτη η συμφορά - από την πρώτη μέρα του χριστιανισμού! Γιατί να μην τον μετρούμε από την τελευταία μέρα του χριστιανισμού; Γιατί όχι από σήμερα; Επαναξιολόγηση όλων των αξιών!
Ακόμα και ο πιο θαρραλέος από εμάς σπάνια έχει το θάρρος για αυτό που γνωρίζει.
Για να ζεις μόνος, πρέπει να είσαι ζώο ή θεός - λέει ο Αριστοτέλης. Ξέχασε την τρίτη περίπτωση: πρέπει να είσαι και τα δύο - φιλόσοφος.
Τι; Ψάχνεις; Θα ήθελες να δεκαπλασιαστείς, να εκατονταπλασιαστείς; Ψάχνεις οπαδούς; - Ψάξε για μηδενικά!
Δυσπιστώ απέναντι σε όλους τους συστηματοποιητές και τους αποφεύγω. Η θέληση για σύστημα είναι έλλειψη ακεραιότητας.
Το σκουλήκι συσπειρώνεται όταν το πατούν. Έτσι είναι έξυπνο. Με αυτό τον τρόπο μειώνει τις πιθανότητες να το ξαναπατήσουν. Στη γλώσσα της ηθικής: ταπεινοφροσύνη.
Ο απογοητευμένος μιλά: Ψάχνω μεγάλους ανθρώπους, μα βρίσκω πάντα τους πιθήκους του ιδεώδους τους.
Η συνταγή για τη δική μου ευτυχία; Ένα Ναι, ένα Όχι, μια ευθεία γραμμή, ένας σκοπός.
Παντού όπου η αυθεντία εξακολουθεί να ανήκει στις καλές συνήθειες, παντού όπου δεν αιτιολογεί κανείς αλλά διατάζει, ο διαλεκτικός είναι ένα είδος παλιάτσου: γελούν μαζί του, δεν τον παίρνουν στα σοβαρά. Ο Σωκράτης ήταν ο παλιάτσος που κατάφερε να τον πάρουν στα σοβαρά.
Να πλάθουμε μύθους για ένα κόσμο «άλλο» απ’ αυτόν εδώ είναι κάτι που δεν έχει κανένα νόημα, με την προϋπόθεση ότι δεν κυριαρχεί μέσα μας ένα ένστικτο συκοφαντίας, υποτίμησης, ενοχοποίησης της ζωής: στην έσχατη περίπτωση εκδικούμαστε τη ζωή με τη φαντασμαγορία μιας «άλλης», μιας «καλύτερης» ζωής.
Να χτυπάς τα πάθη στη ρίζα σημαίνει να χτυπάς τη ζωή στη ρίζα: η πρακτική της εκκλησίας είναι εχθρική προς τη ζωή.
Το πιο δηλητηριώδες πράγμα εναντίον των αισθήσεων δεν έχει ειπωθεί από τους ανίκανους ούτε από τους ασκητές, αλλά από εκείνους που ήταν αδύνατο να γίνουν ασκητές, από εκείνους που είχαν ανάγκη να είναι ασκητές.
Η αντιφυσική ηθική, δηλαδή σχεδόν όλες οι ηθικές που έχουν έως σήμερα διδαχθεί, τιμηθεί και κηρυχθεί, στρέφεται εναντίον των ενστίκτων της ζωής - είναι άλλοτε κρυφή άλλοτε ηχηρή και θρασεία καταδίκη αυτών των ενστίκτων.
Στοιχίζει ακριβά το να αποκτάς δύναμη: η δύναμη αποβλακώνει.
Οι Γερμανοί αποβλακώθηκαν ηθελημένα εδώ και μια χιλιετία περίπου: πουθενά αλλού δεν έγινε πιο διεφθαρμένη κατάχρηση των δύο μεγάλων ευρωπαϊκών ναρκωτικών, του αλκοόλ και του χριστιανισμού.
Η κουλτούρα και το κράτος είναι ανταγωνιστές: το ένα ζει εις βάρος του άλλου, το ένα ανθεί εις βάρος του άλλου.
Όλα τα μεγάλα, όλα τα ωραία πράγματα δεν μπορούν ποτέ να είναι κοινή ιδιοκτησία: το ωραίο είναι για τους λίγους.
Να μάθει κανείς να σκέφτεται: Στα σχολεία μας κανείς δεν έχει πια την παραμικρή ιδέα αυτού του πράγματος.
Οι πιο πνευματικοί άνθρωποι, με την προϋπόθεση ότι είναι και οι πιο θαρραλέοι, βιώνουν και τις πιο οδυνηρές τραγωδίες: γι’ αυτό όμως τιμούν τη ζωή, γιατί τους αντιτάσσει τη μεγαλύτερή της αντιπαλότητα.
Στο ωραίο, ο άνθρωπος παίρνει τον εαυτό του ως μέτρο της τελειότητας∙ σε ακραίες περιπτώσεις, μέσα στο ωραίο λατρεύει τον εαυτό του.
Ο πραγματικός άνθρωπος δεν αξίζει απείρως περισσότερο από οποιονδήποτε απλώς επιθυμητό, ονειρεμένο, κατασκευασμένο και ψεύτικο άνθρωπο; Από οποιονδήποτε ιδεώδη άνθρωπο; Και μόνον ο ιδεώδης άνθρωπος προσβάλλει το γούστο του φιλοσόφου.
Πρέπει να δημιουργηθεί μια καινούργια ευθύνη, αυτή του γιατρού, για όλες τις περιπτώσεις όπου το ύψιστο συμφέρον της ζωής, της ανιούσας ζωής, απαιτεί την πιο ανενδοίαστη απώθηση και παραμέρισμα της εκφυλισμένης ζωής - για παράδειγμα, στην περίπτωση του δικαιώματος να τεκνοποιήσεις, του δικαιώματος να γεννηθείς, του δικαιώματος να ζεις. Να πεθαίνεις περήφανα όταν δεν είναι πια μπορετό να ζεις περήφανα.
Δεν είναι στο χέρι μας να εμποδίσουμε τη γέννησή μας: μπορούμε όμως να διορθώσουμε αυτό το λάθος - γιατί πολλές φορές είναι λάθος. Όταν καταργεί κανείς τον εαυτό του, κάνει το πιο αξιοπρόσεκτο πράγμα που υπάρχει: με αυτό κερδίζει σχεδόν το δικαίωμα να ζει.
Η αξία ενός πράγματος δεν έγκειται μερικές φορές σε εκείνο που πετυχαίνουμε με αυτό, αλλά σε εκείνο που πληρώνουμε για αυτό.
Φιλελευθερισμός: με άλλα λόγια, αγελαία αποκτήνωση.
Γιατί, τι είναι ελευθερία; Είναι το να έχεις τη θέληση να αναλάβεις την ευθύνη για τον εαυτό σου. Το να διατηρείς την απόσταση που μας χωρίζει τον ένα από τον άλλο. Το να γίνεις πιο αδιάφορος απέναντι στον κόπο, τη δυσκολία, τη στέρηση, ακόμα και την ίδια τη ζωή. Το να είσαι έτοιμος να θυσιάσεις για την υπόθεσή σου ανθρώπους - δίχως να εξαιρείσαι ούτε εσύ ο ίδιος.
Πρέπει να έχεις ανάγκη να είσαι δυνατός - αλλιώς δε γίνεσαι ποτέ.
Αν θέλεις ένα σκοπό, τότε πρέπει επίσης να θέλεις και τα μέσα για αυτόν: αν θέλεις δούλους, τότε είσαι τρελός αν τους εκπαιδεύεις να γίνουν αφέντες.
Είναι ανάξιο για τις μεγάλες καρδιές να διαδίδουν την ταραχή που νιώθουν. Μπορεί επίσης να είναι μεγαλείο ψυχής το να μη φοβόμαστε μπροστά στο άκρως αναξιοπρεπές.
Στη μεγαλύτερη συμφορά που αντιπροσωπεύει ο χριστιανισμός, ο Πλάτωνας είναι εκείνη η αμφισημαντότητα και γοητεία που ονομάζεται «ιδεώδες», η οποία έκανε τις ευγενέστερες φύσεις της αρχαιότητας να παρανοήσουν τον εαυτό τους και να περάσουν τη γέφυρα που οδηγούσε στο «σταυρό».
Οι «πόνοι της γέννας» καθαγιάζουν κάθε πόνο∙ κάθε γίγνεσθαι και αναπτύσσεσθαι, καθετί που υπόσχεται ένα μέλλον, προϋποθέτει τον πόνο.
Ό,τι δεν με σκοτώνει με κάνει πιο δυνατό.
Κακός είναι ο άνθρωπος που του αρέσει να ντροπιάζει τους άλλους.
Πρέπει να είσαι ο εαυτός σου και όχι αυτός που θέλουν οι άλλοι.
Από τότε που κουράστηκα να ψάχνω, έμαθα να βρίσκω.
Κι από τότε που ο άνεμος μου εναντιώθηκε, έμαθα να σαλπάρω με όλους
Η πιο μεγάλη τέχνη είναι να ξέρεις να αποχωρείς την κατάλληλη στιγμή.
Ξεχνάει κανείς τα λάθη του, όταν τα εξομολογείται σε κάποιον άλλον. Ο άλλος, όμως, δεν τα ξεχνάει.
Η αμφιβολία δηλητηριάζει τα πάντα, χωρίς να σκοτώνει τίποτα.
Η μοναξιά είναι για το πνεύμα ό,τι η δίαιτα για το σώμα.
«Αγάπα τον πλησίον σου» καταρχήν σημαίνει: «Άφησε τον πλησίον σου στην ησυχία του». Και ακριβώς αυτή η λεπτομέρεια της αρετής συνδέεται με τις μεγαλύτερες δυσκολίες.
Στο μίσος και στον έρωτα η γυναίκα είναι περισσότερο βάρβαρη από τον άντρα.
Η εμμονή του χριστιανισμού να βρίσκει τον κόσμο άσχημο και κακό έχει κάνει τον κόσμο άσχημο και κακό.
Ελευθερία είναι η θέληση να είναι κανείς υπεύθυνος απέναντι στον εαυτό του.
Αν κοιτάξεις για πολλή ώρα την άβυσσο, στο τέλος και η άβυσσος θα κοιτάξει εσένα.
Ποιο από τα δύο: Είναι ο άνθρωπος μια από τις γκάφες του Θεού ή ο Θεός μια από τις γκάφες του ανθρώπου;
Ένα πράγμα πρέπει να έχει κανείς: Είτε μια ψυχή που είναι εκ φύσεως χαρούμενη είτε μια ψυχή που την κάνει χαρούμενη η δουλειά, η αγάπη, η τέχνη και η γνώση.
Χωρίς μουσική, η ζωή θα ήταν ένα λάθος.
Δεν μπορώ να πιστέψω σε ένα Θεό που θέλει να τον υμνούν όλη την ώρα.
Ο πραγματικός άντρας χρειάζεται δυο πράγματα: κίνδυνο και παιχνίδι. Γι’ αυτό το λόγο χρειάζεται τη γυναίκα, σαν το πιο επικίνδυνο παιχνίδι.
Αυτός που ζει από τη μάχη με έναν εχθρό, έχει προσωπικό συμφέρον να διατηρήσει τον εχθρό του ζωντανό.
Η ηθική είναι ο πιο αποτελεσματικός μηχανισμός για να σέρνεις την ανθρωπότητα από τη μύτη.
Ελευθερία είναι να μπορείς να έχεις μια κάποια απόσταση από τους άλλους.
Καλύτερα να χαθείς παρά να μισείς και να φοβάσαι.
Η παράνοια σε άτομα είναι σχετικά σπάνια. Όμως σε ομάδες, κόμματα, έθνη και εποχές είναι μάλλον ο κανόνας.
Μου φαίνεται περίεργο που ο Θεός έμαθε Ελληνικά, όταν αποφάσισε να γίνει συγγραφέας, και που δεν τα έμαθε καλύτερα. (επειδή τα Ευαγγέλια γράφτηκαν σε γεμάτα λάθη Ελληνικά)
Για όσους επιλέγουν τη σκέψη και τη γνώση, δεν υπάρχουν χαρούμενες ζωές.
Αν δεν θες να χάσεις τα μάτια και το μυαλό σου, να ακολουθείς τον ήλιο περπατώντας στη σκιά.
Τα αόρατα νήματα είναι οι πιο ισχυροί δεσμοί.
Όπου κι αν βρίσκεσαι, σκάβε βαθιά. Κάτω είναι η πηγή. Άσε τους σκοταδιστές να φωνάζουν πως «κάτω είναι η κόλαση».
Το να μη μιλάει κανείς ποτέ για τον εαυτό του είναι μια πολύ εκλεπτυσμένη μορφή υποκρισίας.
Όποιος δεν φοβάται τον εαυτό του, δεν μπορεί να προκαλέσει φόβο.
Μας συναρπάζουν περισσότερο οι ίδιες οι επιθυμίες μας παρά το αντικείμενό τους.
Ο φανατισμός είναι η μόνη μορφή θέλησης που μπορεί να διαπνέει τους αδύναμους και τους ντροπαλούς.
Πολιτικός είναι κάποιος που διαιρεί τους ανθρώπους σε δυο τάξεις: σε υποχείρια και σε εχθρούς.
Δύο μεγάλα Ευρωπαϊκά ναρκωτικά: το αλκοόλ και ο Χριστιανισμός
Ο Ιησούς πέθανε πολύ νωρίς. Αν είχε ζήσει μέχρι την ηλικία μου, θα είχε αποκηρύξει ολόκληρη τη διδασκαλία του.
Μια μικρή εκδίκηση είναι πιο ανθρώπινη από καθόλου εκδίκηση.
Το χάος γεννάει την τάξη.
Να είσαι νομοθέτης είναι η πιο εκλεπτυσμένη μορφή τυραννίας.
Η τάξη είναι αρετή των μετριοτήτων.
Ο σοφός πρέπει να έχει την ικανότητα όχι μόνο να αγαπά τους εχθρούς του, αλλά και να μισεί τους φίλους του.
Οι ζητιάνοι θα πρέπει να καταργηθούν. Είναι ενοχλητικό να τους ελεείς και είναι εξίσου ενοχλητικό να μην τους ελεείς.
Αληθινά, δεν τους μπορώ τους συμπονετικούς, που είναι μακάριοι μέσα στη συμπόνια τους: τους λείπει πάρα πολύ η ντροπή.
Η ελπίδα είναι το χειρότερο κακό, γιατί παρατείνει τα βάσανα των ανθρώπων.
Οι πεποιθήσεις είναι μεγαλύτεροι αντίπαλοι της αλήθειας από τα ψέματα.
Ο άνθρωπος είναι σαν ένα σκοινί τεντωμένο μεταξύ κτήνους και υπερανθρώπου – ένα σκοινί πάνω από την άβυσσο.
Ο μόνος που μου έμαθε κάτι για την ανθρώπινη ψυχολογία ήταν ο Ντοστογιέφσκι.
Η μόνη γόνιμη περιφρόνηση είναι εκείνη που αφορά τον εαυτό μας, γιατί έτσι μπορούμε να τον υπερβούμε και να τον ξαναπλάσουμε.
Θα πίστευα μόνο σε ένα Θεό που θα ήξερε να χορεύει.
Ο Θεός είναι νεκρός.
Τα όνειρα είναι η ρίζα της μεταφυσικής, η πηγή της ιδέας ότι ψυχή και σώμα είναι ξεχωριστά.
Ο ασθενής είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τον υγιή. Δεν είναι από τον πιο δυνατό που γίνεται η ζημιά σ’ ένα δυνατό άνθρωπό, αλλά από τον πιο αδύναμο.
Η λέξη «χριστιανισμός» περιέχει κάποια παρανόηση, γιατί ουσιαστικά υπήρξε μόνο ένας χριστιανός, αλλά κι εκείνος πέθανε πάνω στο σταυρό.
Μη μένεις κάτω στη γη και μην ανεβαίνεις πολύ ψηλά!
Ωραιότερος φαίνεται ο κόσμος από ένα ύψος στα μισά.
Ένας δυνατός και συγκροτημένος άνθρωπος χωνεύει τις εμπειρίες του, τα επιτεύγματα και τα παραπτώματά του, όπως χωνεύει το κρέας, όπου αναγκάζεται να καταπιεί και μερικά σκληρά κομμάτια.
«Το καλό και το κακό είναι προκαταλήψεις του Θεού» - είπε το φίδι.
Η Ηθική είναι η έκφραση του αγελαίου ενστίκτου στο άτομο.
Αν σου αρέσει η άβυσσος, πρέπει να έχεις φτερά.
Γι’ αυτήν την καινούρια μουσική χρειάζονται και καινούρια αφτιά.
Η αναγκαιότητα είναι μια ερμηνεία, όχι ένα γεγονός.
Ο κόσμος μπορεί να είναι όσο θέλει σκοτεινός, όμως αρκεί να παρεμβάλουμε ένα κομμάτι ελληνικής ζωής, για να φωτιστεί αμέσως άπλετα.
Η κοιλιά είναι ο λόγος για τον οποίο ο άνθρωπος δεν πιστεύει εύκολα πως είναι θεός.
Αυτός που οχυρώνεται κατά της πλήξης, οχυρώνεται απέναντι στον εσωτερικό του εαυτό.
Ό,τι γίνεται από αγάπη είναι πέρα από το καλό και το κακό.
Πρόσεχε όταν εξορκίζεις τους δαίμονές σου, μην πετάξεις ό,τι πιο καλό έχεις μέσα σου.
Στα βουνά, ο πιο κοντινός δρόμος είναι από κορυφή σε κορυφή, αλλά γι αυτό πρέπει να έχεις μεγάλα πόδια. Οι αφορισμοί θα πρέπει να είναι κορυφές, κι εκείνοι που τους χρησιμοποιούν, θα πρέπει να είναι γίγαντες.
Ο Πλάτων ήταν βαρετός.
Ένας καλλιτέχνης δεν έχει άλλη πατρίδα στην Ευρώπη εκτός από το Παρίσι.
Ο λείος πάγος είναι παράδεισος για εκείνους που ξέρουν να χορεύουν.
Υπάρχει μια παλιά ψευδαίσθηση: Ονομάζεται Καλό και Κακό.
Δεν υπάρχουν ωραίες επιφάνειες χωρίς ένα τρομακτικό βάθος.
Δεν υπάρχουν γεγονότα, μόνο ερμηνείες.
Φιλοδοξία μου είναι να πω σε δέκα προτάσεις αυτό που άλλοι λένε σε ένα ολόκληρο βιβλίο.
Vivere pericolosamente. (Το ζην επικινδύνως)
Ποτέ σου μη ζητάς. Παράτα τα κλαψουρίσματα. Παίρνε, σου λέω, πάντα παίρνε.
Ανταμείβει κανείς άσχημα το δάσκαλο, όταν μένει πάντα μαθητής.
Δε σκοτώνει κανείς με την οργή, αλλά με το γέλιο.
Η γυναίκα δε θα είχε το δαιμόνιο του καλλωπισμού, αν δεν είχε το ένστικτο ότι παίζει το δεύτερο ρόλο.
Κι αν ακόμα ένας άνθρωπος έχει ακλόνητη πίστη, μπορεί να εμπλακεί στη γοητεία της αμφιβολίας.
Ο άντρας πρέπει να είναι γυμνασμένος για τον πόλεμο και η γυναίκα για το ξεκούρασμα του πολεμιστή. Όλα τ' άλλα είναι τρέλα.
Οι Γερμανοί αποβλακώθηκαν ηθελημένα εδώ και μια χιλιετία περίπου: πουθενά αλλού δεν έγινε πιο διεφθαρμένη κατάχρηση των δύο μεγάλων ευρωπαϊκών ναρκωτικών, του αλκοόλ και του χριστιανισμού.
Όταν χαιρετώ έναν θρησκομανή, αισθάνομαι την ανάγκη να πλύνω τα χέρια μου.
Πεθαίνοντας θα προσφέρω στους ανθρώπους τα πιο πλούσια δώρα μου. Αυτό έμαθα απ' τον ήλιο, που όταν δύει είναι τόσο λαμπρός και με τους ανεξάντλητους θησαυρούς του βυθίζεται στη θάλασσα, έτσι που κάνει το φτωχό ψαρά να κωπηλατεί με χρυσωμένα κουπιά.
Πηγές
http://el.wikiquote.org/wiki/%CE%A6%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B4%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%9D%CE%AF%CF%84%CF%83%CE%B5
http://www.gnomikologikon.gr/authquotes.php?auth=2
http://www.sansimera.gr/quotes/authors/84#ixzz3On5RrNAU
Πηγές φωτογραφιών
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CF%81%CE%AF%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%B9%CF%87_%CE%9D%CE%AF%CF%84%CF%83%CE%B5
http://el.wikiquote.org/wiki/%CE%A6%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B4%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%9D%CE%AF%CF%84%CF%83%CE%B5